Ik sprak gisteren een docent die met enthousiasme vertelde over zijn vak (gymnastiek), de school waar hij les gaf en de jonge generatie leraren. Deze docent was zelf net 60 jaar geworden, en was – na een uitstap van 15 jaar naar het bedrijfsleven – weer terug in het onderwijs. Die jonge docenten kende hij als vakcollega’s en anderen sprak hij met regelmaat in een van de lerarenkamers. Hij ‘bleef jong’ door zich te mengen in discussies met die jonge docenten en met plezier hun anekdotes aan te horen.
In de andere lerarenkamer zaten zijn ‘oude’ collega’s, veelal nog wel jonger dan hijzelf. Zij zaten al lang in het onderwijs en hadden het wel gehad met het lesgeven. Die lerarenkamer was meer een klaagkamer geworden. De docenten vonden elkaar in negativisme waar ze moeilijk meer uitkwamen. De jonge collega’s keken wel uit in deze andere lerarenkamer verzeild te raken.
Dit fenomeen van een generatie die het allemaal wel heeft gezien, komt in alle sectoren van de samenleving voor. Maar het onderwijs spant denk ik de kroon. Het is ook uitputtend als je lang in het onderwijs zit en de jeugd en de communicatiemiddelen zo veranderen. Maar je moet er toch niet aan denken ‘je tijd dan maar uit te zitten’, vooral als je rond de 55 bent en (tegenwoordig) nog 12 jaar moet.
Dat is niet alleen een enorme verspilling van middelen (want optimaal functioneer je niet), het is bovenal een verspilling van menselijke energie. Als je niet meer positief naar je werk gaat, alles op routine doet, je niet meer laat verrassen, jezelf niet meer kunt veranderen en – bovenal – de schuld van alles buiten jezelf zoekt…. ‘dan dooft het licht’.
Natuurlijk is het onderwijs verandert, natuurlijk is de jeugd anders. Maar ja, de wereld is anders en zal blijven veranderen. Als je dan niet in staat bent mee te veranderen, je aan te passen, wordt het knap lastig: voor de leerlingen die je niet moeten, voor de school die aan je vastzit, voor de jonge collega’s die liever uit jouw buurt blijven, en vooral voor jezelf: je verspilt de jaren!
Met een groeiende groep ouderen (50+) in de samenleving, moeten we manieren zien te vinden om mensen ‘jong’ te houden, zoals het de docent lukt die ik sprak. Motivatie, veranderingsbereidheid, jezelf opnieuw uitvinden: het is niet gemakkelijk, maar is ontzettend spannend en je maakt weer eens wat mee.
Die verandering moet overigens niet alleen komen van de ouderen. Ook de jongeren in een bedrijf of school moeten zich tegen die verandering aan bemoeien. En de werkgever heeft hier natuurlijk de verantwoordelijk de ouderen gemotiveerd te houden en het ‘generatieconflict’ ten goede aan te wenden. Dat kan onder andere door elkaars sterke kanten te benoemen en vooral te benutten. En daarbij moeten we ook eerlijk zijn waar het niet meer zo leuk is en goed gaat.
180° Innovatie 